İki Kulak Bir Dil İçin -1

Başlıktaki, ‘çok dinleyip az konuşmamızı’ öğütleyen bir atasözü.

‘Bize yöneltilen eleştirileri dikkate almamız gereğini’ de içeriyor.

Kendi yararımız için elbet.

‘Medyadaki dil yanlışları’ konusunda, türlü mecralarda uzun yıllardır sürdürdüğümüz ‘özeleştiriler’in, karınca kararınca bile olsa olumlu sonuçlar verdiğini görmek bizim için sevindirici.

Öyleyse durmak yok, yola devam!

‘LİGİN SONU BİTER (!) Mİ!’

TV kanalı yöneticileri, sürekli ekrana çıkartacakları kişilerde, ‘Türkçeyi doğru konuşabilme’ ölçütünü önemsemeli. Elhak; futbol izlencelerinde, “hakem”e “haakem”; “rakip”e “raakip” diyen ekran gediklileri pek kalmadı. Ama, sporcunun sahada kayıp düşmesini önlemek için ayakkabısının altına çakılmış çivi ya da vidanın adı olan “krampon”u bir tür spor ayakkabısı sananlar hâlâ çok.

Öte yandan, 21 Ocak 2017 gecesi, bir TV kanalımızda, ‘video hakem’ uygulaması tartışılıyordu. (Uygulama, bir futbol karşılaşmasını yöneten hakemin, doğru kararlar verebilmek için oyun sırasında video görüntülerine bakabilmesini öngörüyor.) İzlencenin ‘kadrolu’ tartışmacılarından biri, ‘video hakem’e karşı çıkarken sözünü şöyle bağladı:

(Bu uygulamayla) Ligin sonu biter mi!

Oysa bir şey için nasıl “başı başladı” denmezse “sonu bitti” de denmez. Bu kişi bizce, “Lig biter mi!” ya da “Ligin sonu gelir mi!” demeliydi.

Aynı spor adamının, ciddi ‘diksiyon’ sorunları da var.

Örneğin, “olmak” eyleminin çekimini, ‘ince l’ ile yapıyor; “oluyor” sözcüğünü, “olüyor” diye seslendiriyor.

‘K’ sesini ‘g’ye dönüştürüp “Bu gadar (kadar)”; “gelmek” eylemini de “giyelmek” diye söylüyor.

Medyada kulağımızı tırmalayan ya da gözümüze batan dil yanlışlarına değinmeyi haftaya da sürdüreceğiz.

 ‘ORTAKSAMA’ LÜTFEN!

 Bir kanalın ana haber bültenini sunan erkek spiker:

– Şimdi de çok ilginç bir görüntüyü ekrana getireceğim, diyor.

Bizce bu anlatım, ekran gerisinde görev yapan onlarca kişinin emeğini yok saymak demek.

“… getireceğim” değil, “getireceğiz” demelisiniz, genç arkadaş.

 ‘BİR YAY, BİR MIZRAP’

TRT Müzik TV‘de, Canan Sezgin Geylan – Yahya Geylan çiftinin hazırlayıp sunduğu “Bir Yay Bir Mızrap” adlı izlence yayımlanıyor. Canan keman, Yahya yaylı tambur çalıyor; her ikisi de şarkı söylüyorlar. Yahya, sesini saz gibi kullanan genç bir usta. Canan’ın da eskiden yer yer arabeske kaçan sesi olgunlaşıp şarap tadı kazanmış. Şarkı seçimleri de mükemmel olunca dinlemeye doyamıyoruz. Türk Müziği tutkunlarına öneririz.

GRAM GRAM ‘EPİGRAM’

 “Satranç günah” / Demiş, Cübbeli / Bağnaz hâlâ hazımsız / Akıl, hurafeyi mat edeli