Türkçetele -1

Başlıktaki sözcüğü, şaka yollu biz uydurduk. Hep sevgili meslektaşlarımız uyduracak değil ya! Açılımına, ister yıllardır tutmaya çalıştığımız ‘Türk medyasındaki Türkçe yanlışları çetelesi’ deyin, ister ‘televizyoncu Türkçesi’; aynı kapıya çıkar!

‘Türkçetele’ye, güncel ramazan haberleriyle başlayalım…

Kanal D’nin 5 Haziran 2016 tarihli ana haber bülteninde, İstanbul Cihangir’deki çok özel bir kahvehanenin sakinleri tanıtıldı. Ekrandaki genç muhabir, saygın bir nedenle bir araya gelen bu insanları tanıtırken ne dese beğenirsiniz:

“Onların tek amacı, ‘gönül koydukları’ yoksullara yardım etmek.” 

Gönül koymak; darılmak, gücenmek, demek. İnsanlar ‘dargın, küskün’ oldukları kişilere yardım etmek için neden örgütlensinler ki!

Elbette durum böyle değildi. Haberci, ‘sevme, âşık olma’ anlamındaki “gönül verme” ile “gönül koyma”yı karıştırmıştı!

Aynı kanalımızın 8 Haziran 2016 günkü ana haber bülteninden:

“İran hurmasının fiyatı iki kat arttı.”

Geçen yılki ramazan ayında altı lira olan İran hurmasının fiyatı, bu ramazanda 12 liraya çıkmış. Yani, haberde dendiği gibi ‘iki kat’ değil, ‘bir kat’ artmış! Eğer iki kat artsaydı fiyatı 18 lira olurdu.

Hem muhabirin hem haber sunucusunun söyleyip televizyoncuların KJ dedikleri başlıkta da yinelenen tümcenin doğrusu, örneğin şöyle olabilirdi:

“İran hurmasının fiyatı iki katına çıktı.”

TEŞEKKÜRLER

LEVENT ÖZÇELİK

Fransa’nın evsahipliğindeki 2016 Avrupa Futbol Şampiyonası’na kötü bir başlangıç yaptık. Ulusal takımımız, 12 Haziran’daki karşılaşmada Hırvatistan’a 1-0 yenildi. Ama aynı gün, Almanya‘nın Ukrayna‘yı 2-0 yendiği karşılamayı TRT-1 ekranında izlerken Levent Özçelik’in esprili, rahat sunumuyla üzüntümüzü biraz olsun unutup keyiflendik.

Örneğin, bir gol vuruşunda topun kale çizgisini geçip geçmediğini gösteren teknik çizim ekrana getirilince şöyle dedi, Özçelik:

– İyi teknoloji, lafının üstüne gelir!

Bir Alman futbolcu, tam gol vuruşu yapacakken topu rakibine kaptırınca da şu espriyi patlattı:

– Ceza sahasına girdi ama önünde top yok!

Almanya takımı dakikalarca paslaşıp spiker diliyle ‘rakibe top göstermeyince’ yine Özçelik’in yorumu:

– Almanlar kendi aralarında oynuyorlar, Ukrayna (onları) rahatsız etmiyor!

Saha içinde, tribünlerde, TV ekranlarında sporu spor olmaktan çıkarıp seyir zevkimize limon sıkan, hoşgörüsü kıt, Türkçesi kıt tiplerden ne denli sıkılmış olduğumuzu bizlere anımsattığınız için…

Teşekkürler Levent Özçelik.

GRAM GRAM ‘EPİGRAM’

Biz büyüklerinde / Olmayan aklıselim / Senin aydınlık kafanda / Ampulün kâbusu liselim