ABD’li romancı ve öykü yazarı William Faulkner’ın (1887 – 1962) gerçek soyadı “Falkner”mış. Dizgicinin azizliğine uğramış! Yazarın ilk kitaplarından birinde soyadı, yanlışlıkla bir ‘u’ harfi eklenerek “Faulkner” diye basılmış. Yazar, bu ciddi hatayı sineye çekip yayımcısını saç baş yolmaktan kurtarmış. 1949′da Nobel Edebiyat, ardından iki kez de Pulitzer Ödülü kazanan William Faulkner’ın sonraki kitaplarında da soyadı zorunlu olarak hep böyle yazılmış.
KİTABIN ADINDA DİL YANLIŞI YAPMAK
Kültür araçlarının en değerlisi, hiç kuşku yok ki kitap.
Ama son aylarda okuduğumuz, birbirinden saygın yayınevlerinin bastığı eserlerde çok can sıkıcı dil yanlışlarıyla karşılaşıyoruz.
Şimdilik iki kitabın, yalnızca kapaklarında gördüğümüz Türkçe yanlışlarına değinmekle yetinelim…
İngiliz yazar Hilary Mantel‘ın bir kitabının Türkçe çevirisi yeni yayımlandı. Adı:
“Margaret Thatcher Suikasti”
Arapça kökenli olup ‘gizlice cana kıyma ve kötülük etmeye kalkışma’ anlamlarına gelen “suikast”ın son sesi ‘kalın t’dir. Dolayısıyla da sözcük, ‘kalın ünlü’ ek alır; suikastı, suikasta, suikastta…
Kitabın kapağındaki gibi koskocaman “… Suikasti” diye yazarsanız ‘Türkçeye kötülük etmiş’ olursunuz!
İkinci örneğimiz ise daha çarpıcı…
Halk TV, yerli – yabancı birçok yazarın kitaplarından oluşan setleri, uygun fiyatla okurlarına gönderiyor. Muhalif olduğundan reklam alamayan kanalın varlık – yokluk savaşımının parçası olan bu kampanyaları elbette biz de destekliyoruz.
Gelgelelim, Halk TV’nin önemli kültür hizmetini ekrandan izlerken William Faulkner’ın başına gelene benzer bir durumu, değerli gazeteci Şaban Sevinç’in de yaşadığını gördük.
Söz konusu kampanyalar çerçevesinde satılan kitaplardan birini Sevinç kaleme almış. Editör, bu kitabın kapağında yazarın soyadını doğru yazmış ama iki dil yanlışı birden yapmış.
Eserin adı, kapakta şöyle yazılmış:
“Eşkiya Dünya’ya Başkan Olmaz”
Hata 1:
Haydut, anlamındaki Arapça kökenli “şaki”nin çoğulu olan sözcük ‘ı’ harfiyle yazılır; “eşkıya”.
Hata 2:
“Dünya” sözcüğü, bu kapaktaki anlamıyla kullanıldığında, takısından kesme imiyle (‘) ayrılmaz. Ancak bir coğrafya terimi (gezegen) olarak kullanılırsa ayrılır. Eğer başlıkta yapıldığı gibi ayrılırsa kitabın adı şu anlama gelir:
“Eşkıya, Dünya’ya başkan olmaz ama Mars’a ya da Uranüs’e olabilir!”
Umarız, Halk TV’ci meslektaşlarımız, -şakayla karışık- bu yapıcı eleştirimiz için bize kızmazlar.
GRAM GRAM ‘EPİGRAM’
Çelişki çok yaman
Alevî sevmez partiye
Adında bin “Ali” olan
Fıkracı genel başkan!